Λίγα λόγια…για τρίχες
Και αν τα μαλλιά
αποτελούν μέσο έκφρασης της προσωπικότητάς μας, ας μην ξεχνάμε πως και αυτά έχουν
τη δική τους "προσωπικότητα".
Επιμέλεια:
Νάσος ΓΚΛΕΖΟΣ, Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος
Δήμητρα ΣΚΟΥΡΑ, permanent make-up artist
Με ιδιοτροπίες, ελαττώματα και … ειδικές απαιτήσεις. Το πρώτο γυναικείο κομμωτήριο, με το όνομα Campagne, άνοιξε τις πόρτες του στο Παρίσι, το 1635, για να εκπληρώσει την επιθυμία των γυναικών για περιποιημένα μαλλιά, πιασμένα ψηλά και στερεωμένα με κόλλα για να αντέχουν στον χρόνο, αφού κάθε επίσκεψη στοίχιζε μία περιουσία!
O Άδωνις στην εποχή του αναζητούσε θαυματουργά παρασκευάσματα από εναλλακτικούς αλχημιστές για να διατηρήσει τα υπέροχα μαλλιά του. Χάρη στον ποιητή Οβίδιο γνωρίζουμε ότι οι πλούσιες Ρωμαίες προσπαθούσαν να βελτιώσουν την εμφάνισή τους προσθέτοντας στην κόμη τους ξανθές τούφες.
“Πώς τολμάτε να πλησιάζετε το ιερό;” αναφωνεί ο Άγιος Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, ένας από τους μεγαλύτερους θεολόγους του 2ου αιώνα, “εσείς που με τις ψεύτικες κοτσίδες σας ξεγελάτε τους ιερείς που ευλογούν νεκρά μαλλιά από άλλο άγνωστο κεφάλι, αντί για το δικό σας;”
Στους ανεμοδαρμένους πύργους του 16ου αιώνα, με τις κοτσίδες και τους κότσους χτενισμένους για όλο το χρόνο, οι δυστυχισμένες πυργοδέσποινες, ζωσμένες τις σιδερένιες ζώνες αγνότητας περιμένουν στωικά τους όχι λιγότερο στολισμένους κυρίους τους. Είναι η εποχή που άνδρες και γυναίκες αποκτούν κύρος και αριστοκρατικότητα, φορώντας τεράστιες χρωματιστές περούκες.
Από τότε μέχρι σήμερα έχουν περάσει πολλά χρόνια.
Τα μαλλιά όμως εξακολουθούν να καθυστερούν τα όρια του μοιραίου τέλους της νεότητας. Αυτός είναι και ο λόγος που και ο VIP εγγονός του Βαλεντίνου καταφεύγει στις ορμόνες, τις βιταμίνες και πολλές φορές σε αλοιφές αγνώστου προέλευσης, για να εξαγοράσει την ποινή της φαλάκρας.
Οι αρχαίοι πρόγονοί μας επιζητούσαν ευζωία. Ο σημερινός κοινός θνητός είναι απαιτητικότερος του παππού του Ηρακλή. Τα θέλει όλα. Αξιώνει άψογη εμφάνιση και θεωρεί ότι η ομορφιά είναι ένα από τα σπάνια πράγματα που σε κάνουν να μην αμφισβητείς το Θεό. Ομορφιά, χωρίς μαλλιά, δεν υπάρχει. Η απώλεια λοιπόν της τριχοφυΐας είναι για τους περισσότερους μια αμείλικτη τιμωρία, που κακοποιεί βάναυσα τον ψυχισμό τους και αλλοιώνει τη φυσιογνωμία τους. Στην αρχαιότητα, σύμφωνα με τον Αριστοφάνη, η μεγαλύτερη τιμωρία για τις μητέρες των κακών στρατιωτών ήταν να κουρεύονται εν χρω, δηλαδή να κόβουν σύριζα τα μαλλιά τους, ώστε το κρανίο τους να είναι λείο.
Η βιολογική αναγκαιότητα της τρίχας είναι σχεδόν μηδαμινή. Όσο ελάχιστη είναι η αναγκαιότητα ύπαρξης τριχών, τόσο βαρύνουσα είναι από αισθητικής άποψης η ανυπαρξία τους. Η διαταραχή της τριχοφυΐας, ιδίως της κεφαλής, πραγματικά δεν χρήζει επεξήγησης. Εικονογραφεί ένα θλιμμένο άντρα, περιγράφει μια απελπισμένη γυναίκα.
Οι τρίχες ανεξαρτήτως περιοχής που βρίσκονται χρησιμεύουν ως αισθητικοί υποδοχείς της αφής (όλοι έχουμε αισθανθεί πόσο επώδυνο είναι το ξερίζωμά τους). Οι τρίχες της κεφαλής συμμετέχουν στην θερμορρύθμιση (αποτρέποντας τη μεγάλη αποβολή θερμότητας από το κεφάλι, ιδίως τους χειμερινούς μήνες) και στην προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία. Οι τρίχες των φρυδιών δημιουργούν “φράγμα”, εμποδίζοντας τον ιδρώτα του μετώπου να “τρέξει” στα μάτια.
Όταν θέλουμε να περιγράψουμε τη φυσιολογική ή παθολογική απώλεια τριχών, χρησιμοποιούμε τον όρο αλωπεκία. Η αλωπεκία αποτελεί τη συχνότερη διαταραχή της τριχοφυΐας και οι διάφορες μορφές της προσβάλουν σχεδόν το σύνολο των ενηλίκων ανδρών και το 40% των γυναικών, αριθμοί που ειδικά για τις γυναίκες παρουσιάζουν συνεχή αυξητική τάση.
ΜΟΡΦΕΣ ΑΛΩΠΕΚΙΑΣ
Φυσιολογικές αλωπεκίες
- Η απώλεια του χνουδωτού τριχώματος των βρεφών μετά τη γέννηση, η αποψίλωση του πίσω μέρους του κεφαλιού τους, λόγω τριβής στο μαξιλάρι.
- Η μετατροπή της καμπύλης γραμμής τριχοφυΐας του μετώπου των παιδιών σε “τριγωνική” κατά το πέρασμα στην εφηβεία.
- Η φυσιολογική (εποχική) αυξημένη τριχόπτωση η οποία αναπληρώνεται σχεδόν άμεσα.
Παθολογικές αλωπεκίες
- Τραυματικές αλωπεκίες (ο τρόπος χτενίσματος που απαιτεί κάθε φορά η μόδα, κότσος, αλογοουρά, χτενάκια, “σφιχτά rollers”, τα τσιμπιδάκια και το κρεπάρισμα).
Οι κοσμητικές διαδικασίες, όπως είναι η βαφή των μαλλιών και η βοστρύχωση (permanent) είναι δυνατόν να προκαλέσουν αραίωση της τριχοφυΐας. Εκτός από αυτά τα σκευάσματα που λόγω της χαμηλής τους οξύτητας, προκαλούν παροδικό αποχωρισμό των κυττάρων που περιβάλλουν την τρίχα, για να μπορέσει να πραγματοποιηθεί η αλλαγή του χρώματος ή του σχήματος, η υφή της τρίχας επηρεάζεται δυσμενώς από την υψηλή θερμοκρασία του αέρα κατά το στέγνωμα των μαλλιών με πιστολάκι, τη μακρόχρονη παραμονή στον ήλιο και το χλώριο στις πισίνες των κολυμβητηρίων. - Διάχυτες αλωπεκίες στα πλαίσια ενδοκρινικών (υπερ – υποθυρεοειδισμός), μεταβολικών (εμμηνόπαυση, κύηση), και διατροφικών (έλλειψη σιδήρου, βιταμινών, ιχνοστοιχείων) διαταραχών. Τριχόπτωση παρατηρείται, ακόμη, και μετά από επεμβάσεις γυναικολογικής φύσεως, λήψη ορισμένων αντισυλληπτικών δισκίων ή και άλλων φαρμάκων, παθήσεις, όπως οι πολυκυστικές ωοθήκες κα.
- Ανδρογενετική αλωπεκία (κοινώς φαλάκρα). Οι παράγοντες που επηρεάζουν την αιτιοπαθογένεια της ανδρογενετικής αλωπεκίας στις γυναίκες είναι, όπως και στους άνδρες, τα ανδρογόνα, η κληρονομικότητα και η ηλικία.
- Γυροειδής αλωπεκία. Πάθηση που χαρακτηρίζεται από αιφνίδια εμφάνιση άτριχων περιοχών, με κατά τα άλλα απόλυτα φυσιολογικό δέρμα. Η γυροειδής αλωπεκία αποτελεί ένα ιατρικό μυστήριο, καθώς μέχρι σήμερα δεν έχει αναδειχθεί σαφής αιτιολογικός παράγοντας, ούτε έχει διαλευκανθεί η αιτιοπαθογένειά της. Προσβάλει σχεδόν εξίσου και τα δύο φύλα και μπορεί να αφορά σε οποιαδήποτε ηλικία (συνήθως εμφανίζεται στην τρίτη δεκαετία της ζωής) και σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος (συχνότερα τριχωτό της κεφαλής και οφρυϊκά τόξα στις γυναίκες και τριχωτό της κεφαλής και περιοχή του γενείου στους άνδρες). Η απώλεια των τριχών είναι απότομη και δε συνοδεύεται από κανένα σύμπτωμα, πόνου, κνησμού ή καψίματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι τις περισσότερες φορές η “άτριχη περιοχή” γίνεται για πρώτη φορά αντιληπτή από κομμωτές ή αισθητικούς προς έκπληξη και απορία του ανυποψίαστου ασθενή. Κάποιες φορές η έκταση της πάσχουσας περιοχής είναι μικρή και αφορά λίγα μόλις εκατοστά, κάποιες άλλες όμως η έκταση των άτριχων περιοχών είναι μεγαλύτερη. Σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να προσβάλλει ολόκληρο το τριχωτό της κεφαλής, συμπεριλαμβανομένων φρυδιών και βλεφαρίδων, ή ακόμα και όλες ανεξαιρέτως τις τρίχες του σώματος, κατάσταση που χαρακτηρίζεται με τον όρο καθολική γυροειδής αλωπεκία.
Η πορεία της νόσου είναι με μια λέξη απροσδιόριστη. Το συχνότερο “σενάριο” είναι αυτό της αυτόματης ύφεσης, με πλήρη επανέκφυση των τριχών, ακολουθούμενο από μια-δύο υποτροπές. Άλλοτε πάλι νέες εστίες εμφανίζονται, οι οποίες σπάνια μπορούν να εξελιχθούν στην καθολική αλωπεκία με χρόνιο χαρακτήρα. Οι θεραπείες που έχουν δοκιμαστεί κατά καιρούς έχουν πότε ενθαρρυντικά και πότε απογοητευτικά αποτελέσματα. Η κυριότερη τροχοπέδη στον καθορισμό της αποτελεσματικότητας ενός φαρμάκου είναι η τάση της νόσου να παρουσιάζει αυτόματες υφέσεις. Έτσι ουκ ολίγες φορές οι ασθενείς έχουν αποτελέσει αντικείμενο εκμετάλλευσης από “ειδικούς”, τα “θαυματουργά” σκευάσματα των οποίων είχαν την τύχη να συμπέσουν με μια αυτόματη ύφεση της πάθησης. Καλό είναι η προτεινόμενη αγωγή να εξατομικεύεται ανάλογα με το μέγεθος του προβλήματος, την πάσχουσα περιοχή, την ηλικία, το φύλο του ασθενούς και του ψυχολογικού στρες που προκαλεί…
Και όταν οι τρίχες στα φρύδια λείπουν;
Οι πολύ συχνές αλλαγές του σχήματος, σύμφωνα με την πρόσκαιρη μόδα της εποχής, έχει σχεδόν τα ίδια αποτελέσματα. Ο κώδικας της γοητείας συντάσσεται στην Καλιφόρνια. Ο κινηματογράφος καθορίζει τη γραμμή της ομορφιάς και επιβάλλει φρύδια άλλοτε “πλούσια” και επιμελώς ατημέλητα, όπως της Όντρεϊ Χέπμπορν και άλλοτε λεπτά, με ψηλό τόξο, σε στυλ Μαρλέν Ντήτριχ.
Έτσι,όταν κάποια στιγμή, η μόδα των λεπτών φρυδιών “περάσει” και οι γυναίκες θελήσουν να φαρδύνουν ξανά τα φρύδια τους, στην καλύτερη περίπτωση, αυτά θα φυτρώσουν τοπικά και άναρχα. Τις περισσότερες φορές οι καινούργιες τρίχες έχουν τόσο ανομοιόμορφη φορά που μάλλον δημιουργούν πρόβλημα παρά χρησιμεύουν. Όσο πιο πολλά χρόνια διατηρεί κανείς, το ίδιο ακατάλληλο σχήμα στα φρύδια, τόσο πιο δύσκολη ή και σχεδόν αδύνατη είναι η διόρθωσή τους. Οι τρίχες που χρειάζονται δεν φυτρώνουν. Στη θέση τους υπάρχει ένα απαλό χνούδι, που ελαφρώς σκιάζει την περιοχή. Το δέρμα, ειδικά όταν έχει παραβιαστεί πολύ η κύρια γραμμή των φρυδιών, φαίνεται ελαφρά εξογκωμένο και χαλαρό λόγω και της έλλειψης των τριχών που το συγκρατούν. Σ’ αυτή την περίπτωση υπάρχουν δύο λύσεις: το μακιγιάζ διαρκείας και το καθημερινό μακιγιάζ με μολύβι ή σκιά.
Μόνιμο μακιγιάζ και αισθητική φροντίδα των φρυδιών
Η ζωγραφική της τρίχας….
Η βάση για ένα φρύδι διαμορφωμένο από πολλά χρώματα, είναι πάντα η τεχνική της ζωγραφικής της τρίχας με πολύ λεπτή βελόνα. Αυτό σημαίνει ότι σε όλα τα βήματα της διαδικασίας, απλά και μόνο ζωγραφίζουμε τρίχες. Κάθε τρίχα πρέπει να έχει σχήμα ενός φρυδιού. Είναι σημαντικό να φροντίζουμε, οι τρίχες να κλείνουν προς το εξωτερικό μέρος του φρυδιού και να μην γίνονται όλες κάθετες. Κάτι τέτοιο θα φαινόταν πολύ αφύσικο. Διακριτικές, ανοιχτόχρωμες αποχρώσεις, συνδυασμένες με συμπληρωματικά σκουρότερα χρώματα, δημιουργούν ένα πολύ φυσικό αποτέλεσμα που δίνει συγχρόνως και την εντύπωση της πυκνότητας.
Κανένα άλλο είδος μόνιμης βαφής δεν σχετίζεται τόσο έντονα με την αυτοπεποίθηση της γυναίκας, όσο αυτή των φρυδιών. Μια όμορφη και κυρίως φυσική διαμόρφωση των φρυδιών βελτιώνει κατά πολύ την ποιότητα της ζωής. Οι πιο πολλές γυναίκες το βρίσκουν κουραστικό, να πρέπει καθημερινά να διορθώνουν με ένα μολύβι τα φρύδια τους, για να τους δίνουν πάντα ομοιόμορφο σχήμα, και να μην είναι σίγουρες, αν τελικά θα κρατήσει όλη μέρα. Γι’ αυτές, το μόνιμο μακιγιάζ σημαίνει αυτοπεποίθηση στις δημόσιες εμφανίσεις και περισσότερο ύπνο το πρωί. Προϋπόθεση αυτής της ικανοποίησης ωστόσο, είναι η σωστή επιλογή του χρώματος και σχήματος. Η πιο σοβαρή “παρενέργεια” του μόνιμου μακιγιάζ, είναι η απογοήτευση από το κακό αποτέλεσμα. Αν σ’ αυτό προσθέσουμε και τη δυσκολία της αφαίρεσής του, εύκολα καταλαβαίνει κανείς πόσο είναι σημαντικό να πραγματοποιείται η τεχνική, μόνο από επαγγελματίες του είδους και όχι από πλανόδιους “καλλιτέχνες” σε τουριστικά μέρη. Παρά την πρόοδο της τεχνολογίας των lasers και την ανακάλυψη νέων ουσιών αποχρωματισμού, απόλυτος καθαρισμός, χωρίς να δημιουργηθούν κακώσεις στο δέρμα, είναι αδύνατος. Χρειάζεται χρόνος, αρκετά χρήματα και πολύ ταλαιπωρία για να “μειώσουμε” απλά την ένταση του μόνιμου μακιγιάζ και όχι να το αφαιρέσουμε απόλυτα.
