Από τους:
Dr Μιλτιάδη ΛΑΓΙΟ, πλαστικό επανορθωτικό χειρούργο
Δήμητρα ΣΚΟΥΡΑ, permanent make-up artist

Αποκατάσταση μαστού και μόνιμο μακιγιάζ

Από τα πρώτα χρόνια της ιστορίας του ανθρώπου, ο μαστός της γυναίκας θεωρήθηκε σύμβολο ευγονίας και θηλυκότητας. Η Εφεσία Άρτεμις, προστάτιδα των παιδιών και των ζώων που θηλάζουν, παριστάνεται με πολλούς μαστούς, οι οποίοι καλύπτουν ολόκληρη την πρόσθια επιφάνεια του κορμού της. Η κλασική όσο και η σύγχρονη τέχνη θεώρησε τον μαστό της γυναίκας ως το πιο σπουδαίο εκφραστικό στοιχείο του γυναικείου κάλλους, με κλασικό πρότυπο την Αφροδίτη. Σε όλες τις εποχές, οι ποιητές τούς ύμνησαν, οι ζωγράφοι τους αποθανάτισαν και οι γλύπτες τούς σμίλεψαν στο μάρμαρο και την πέτρα.

Ο μαστός και η παθολογία του

Όμως, όπως όλα τα όργανα του ανθρώπου, έτσι και οι μαστοί είναι εκτεθειμένοι σε ποικίλες παθήσεις και ανωμαλίες που μπορούν να συμβούν στη διάρκεια της ενδομήτριας ή της μετέπειτα ζωής της γυναίκας.
Ο μαστός αποτελείται από δέρμα, περιμαστικό λίπος, μαζικό αδένα, αγγεία και νεύρα. Το λίπος λείπει μόνο κάτω από τη θηλή και τη θηλαία άλω. Μεταξύ του μαστού και του θωρακικού τοιχώματος (μείζονος θωρακικού μυός) υπάρχει χώρος σαν μαξιλάρι, γεμάτος χαλαρό συνδετικό ιστό, ο οποίος απαλύνει τις κινήσεις του μαστού στο θωρακικό τοίχωμα. Επομένως, σε ορισμένες παθήσεις του μαστού, και ιδιαίτερα σε μορφές κακοήθειας, το όλο σύμπλεγμα του μαστού θα πρέπει να ακρωτηριαστεί. Θα πρέπει, δηλαδή, η γυναίκα να υποστεί μαστεκτομή που, ανάλογα το μέγεθος ή το όλον του μαστού, μπορεί να χρακτηριστεί ως ογκεκτομή, τεταρτιεκτομή, υποδόρια μαστεκτομή ή ολική μαστεκτομή.
Η διαφορά της υποδόριας ή ολικής μαστεκτομής κρίνεται τόσο από το είδος της επέμβασης, όσο και από τις ενδείξεις για την καθεμία. Έτσι, στην υποδόρια μαστεκτομή αφαιρείται όλος ο μαζικός αδένας, αφήνουμε ανέπαφο, ωστόσο, το δέρμα του μαστού, όσο και το σύμπλεγμα της θηλής και θηλαίας άλω. Ενδείξεις για υποδόρια μαστεκτομή και τα κριτήρια στα οποία στηρίζεται:
1. Ιστολογική επιβεβαίωση προκαρκινωματώδους νόσου (λοβιώδες καρκίνωμα insitu)
2. Ιστολογική επιβεβαίωση οποιασδήποτε δυσπλασίας του μαστού που έχει αυξημένη συχνότητα καρκίνου όπως:
    α. Επιθετική, ταχείας εξέλιξης ινοκυστική νόσος
    β. Εκτεταμένη σκληρυντική αδένωση
    γ. Θηλωμάτωση των γαλακτοφόρων πόρων με αδένωση
    δ. Πολλαπλές προηγούμενες βιοψίες με υπολειπόμενη νόσο ή διφορούμενη παθολογία
    ε. Καρκίνος και δη λοβιακός στον έναν μαστό
    στ. Μαστοδυνία που δεν υποχωρεί

Στις περιπτώσεις λοιπόν της υποδόριας μαστεκτομής, η αποκατάσταση γίνεται είτε άμεσα με τη χρήση πρόθεσης σιλικόνης, είτε με τη χρήση διατατήρα ιστών, και σε δεύτερο χρόνο η τοποθέτηση της μόνιμης πρόθεσης. Ο διατατήρας ιστών γεμίζεται με φυσιολογικό ορό ανά εβδομάδα, μέχρι να κάνουμε διάσταση του μείζονος θωρακικού μυός, ώστε να δεχθεί χωρίς πρόβλημα το μόνιμο ένθεμα σιλικόνης.
Τα τελευταία χρόνια, η ποιότητα και το σχήμα των ενθεμάτων έχουν βελτιωθεί σημαντικά. Πλέον, χρησιμοποιούνται τα συμπαγή ενθέματα σιλικόνης τα οποία ακόμη και σε περίπτωση ατυχήματος δεν έχουν εκροή τζελ σιλικόνης στην περιοχή της τοποθέτησής τους. Η τεχνική ποικίλλει ανάλογα με το μέγεθος του στήθους και τον γιατρό. Πολλές φορές, σε μεγάλους μαστούς, θα πρέπει να γίνει υποδόρια μαστεκτομή και ταυτόχρονα αφαίρεση πλεονάζοντος δέρματος. Σε αυτήν την περίπτωση εγκαταλείπονται ουλές εν είδει ανάστροφου Τ ή άγκυρας, οι οποίες βελτιώνονται με τον χρόνο.

Ολική μαστεκτομή

Στις περιπτώσεις κακοήθειας, δηλαδή σε καρκίνο μαστού, ο οποίος έχει φτάσει σε επιδημικά επίπεδα στις ΗΠΑ, όπου και σχεδόν όλες οι γυναίκες υποβάλλονται σε αποκατάσταση, πρέπει να γίνει ολική μαστεκτομή, η οποία μπορεί να συμπληρωθεί με επικουρική θεραπεία, χημειοθεραπεία, ορμονοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, είτε με συνδυασμό των ως άνω. Η αποκατάσταση σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να γίνει είτε με ιστό της ίδιας της ασθενούς, είτε χρησιμοποιώντας ενθέματα σιλικόνης. Η αποκατάσταση με ιστό της ίδιας της ασθενούς σχεδόν επιβάλλεται στις ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία. Η τεχνική αυτή έχει προχωρήσει αρκετά με τη μέθοδο της μικροχειρουργικής, χρησιμοποιώντας δηλαδή ιστό από την κοιλιά, τους γλουτούς, την πλάτη, θυσιάζοντας όλο και λιγότερους μυς. Είναι βέβαια μεγάλες επεμβάσεις που απαιτούν όχι μόνο εξειδικευμένο ιατρό, αλλά ολόκληρη ομάδα συνεργασίας. Επίσης αφήνουν εκτεταμένες ουλές στη δότρια περιοχή (δηλαδή την περιοχή του σώματος που παίρνουμε τον ιστό) και στη λήπτρια περιοχή (δηλαδή στην περιοχή της μαστεκτομής).
Στις άλλες περιπτώσεις, και όταν πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε ενθέματα σιλικόνης, η αποκατάσταση μπορεί να γίνει είτε άμεσα με τη μαστεκτομή, είτε σε απώτερο χρόνο, και όταν κριθεί σκόπιμο από τον χειρούργο ογκολόγο και τον πλαστικό χειρουργό. Και στις  δυο περιπτώσεις  μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατευθείαν το ένθεμα σιλικόνης. Είναι προτιμότερο όμως, και τούτο γιατί με τη μαστεκτομή αφαιρείται τμήμα δέρματος και όλη η θηλή με τη θηλαία άλω, επομένως υπάρχει έλλειμμα ιστών, να τοποθετηθεί αρχικά διατατήρας ιστών κάτωθεν των μυών του θωρακικού τοιχώματος. Σταδιακά, ο διατατήρας ιστών γεμίζει με φυσιολογικό ορό, μέσω μιας μαγνητικής βαλβίδας, έως ότου αποκτήσει τον επιθυμητό όγκο. Σε δεύτερο χρόνο, θα αντικατασταθεί χειρουργικά ο διατατήρας ιστών με μόνιμο ένθεμα σιλικόνης. Ταυτόχρονα θα γίνει και αύξηση, ανόρθωση ή μείωση του άλλου μαστού, με στόχο την ομοιομορφία και ισορροπία των δύο μαστών. Σε τρίτο χρόνο, και αφού ο μαστός έχει πάρει το σχήμα του και έχουν υποχωρήσει τα οιδήματα, ακολουθεί η αποκατάσταση της θηλής και της θηλαίας άλω. Συνήθως, ο χρόνος που παρεμβάλλεται μεταξύ των τριών χειρουργικών επεμβάσεων είναι 3-6 μήνες , ανάλογα με την ελαστικότητα των ιστών του δέρματος.
Είναι προτιμότερο στη μαστεκτομή να τοποθετούνται τα ενθέματα πίσω από τους μυς  του θωρακικού τοιχώματος, τόσο για την κάλυψη και προστασία των ενθεμάτων, όσο και για την αποφυγή επιπλοκών. Η μυϊκή κάλυψη είναι προτιμότερη γιατί δεν επιτρέπει στα ενθέματα να κάθονται με τη βαρύτητα, δεν είναι σχεδόν ποτέ ψηλαφητά, ούτε σχηματίζουν πτυχές στο δέρμα. Με την πλήρη μυϊκή κάλυψη, τα στήθη δεν στρογγυλεύουν, ούτε απομακρύνονται προς τα έξω, με την ανάταση των χεριών.
Στον καρκίνο του μαστού αφαιρείται σχεδόν πάντα η στεφάνη της θηλής, γιατί, λόγω υψηλής αιματικής και λεμφικής αγγείωσης, έχουμε υψηλά ποσοστά είτε πρωτοπαθών όγκων στην περιοχή της θηλαίας άλω, είτε μεταστατικού όγκου από άλλα σημεία του μαστού. Σε insitu καρκίνωμα (προκαρκινωματώδης νόσος), επειδή δεν έχει διασπαστεί η κάψα του καρκινικού κυττάρου, δεν έχουμε ποτέ μετάσταση και ως εκ τούτου η θηλή-θηλαία άλω δεν αφαιρείται.
Για την αποκατάσταση θηλής- θηλαίας άλω έχουν περιγραφεί διάφορες τεχνικές.
Κοινός παρανομαστής σχεδόν όλων είναι η αποκατάσταση της θηλαίας άλω με τη λήψη δερματικού μοσχεύματος από τη μηροβουβωνική περιοχή. Για την αποκατάσταση της θηλής έχουν περιγραφεί τεχνικές που χρησιμοποιούν τοπικό ιστό, δηλαδή δέρμα και λιπώδη ιστό από την περιοχή του μαστού.

Μόνιμο μακιγιάζ

Ο μαστός αποτελεί εξειδικευμένο αδένα που εκπληρώνει τον φυσιολογικό προορισμό του θηλασμού, ενσωματώνεται  στον ορμονικό κύκλο της γυναίκας και αποτελεί διακοσμητικό στοιχείο στο γυναικείο σώμα.
Η θέση, το σχήμα και ο όγκος του μαστού διαφέρουν ανάλογα με τη φυλή, το άτομο, την ηλικία και την περίοδο λειτουργίας. Κάθε πάθηση ή ανωμαλία στα ευγενή αυτά όργανα, όσο ελαφριά κι αν φαίνεται, πρέπει να αντιμετωπίζεται με σοβαρότητα και να αποφεύγεται οποιαδήποτε θεραπεία ή επέμβαση που μπορεί να καταλήξει σε αδικαιολόγητο ακρωτηριασμό ή καταστροφή της ακεραιότητάς του. Και αν ακόμη ορισμένες ακρωτηριαστικές επεμβάσεις κριθούν απαραίτητες, τότε αξίζει κάθε επανορθωτική προσπάθεια, εφόσον, φυσικά, δεν τίθεται εν κινδύνω το αποτέλεσμα της θεραπείας που προηγήθηκε.

Η διαδικασία του σχηματισμού ουλών καθορίζεται από πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες. Μεγάλη σημασία έχει το σημείο του σώματος  όπου σχηματίζεται η ουλή. Σε περιοχές με πολύ  λεπτό δέρμα, π.χ. στα βλέφαρα, σχηματίζονται πολύ μικρές ουλές. Στο στήθος όμως, όπως και στα ζυγωματικά, στην πλάτη ή στους γλουτούς, οι ουλές που σχηματίζονται μπορεί να είναι μεγαλύτερες. Η διαδικασία της ουλοποίησης είναι σε μεγάλο βαθμό ιδιοσυστασιακή, δηλαδή κάθε άνθρωπος παρουσιάζει διαφορετικό τρόπο επούλωσης του δέρματός του. Αυτός είναι και ο λόγος που είναι δύσκολο μερικές φορές να προσδιοριστεί εκ των προτέρων η τελική εμφάνιση μιας ουλής. Προσπάθεια του πλαστικού χειρουργού είναι να χρησιμοποιήσει όλες εκείνες τις γνώσεις και τεχνικές που θα εγκαταλείψουν τις μικρότερες ουλές, ποτέ όμως δεν θα μπορέσει να τις αποφύγει, διότι αποτελούν την απάντηση του οργανισμού στη διεργασία της επούλωσης. Παράλληλα, επίσης, στην περιοχή του δερματικού μοσχεύματος που έχει χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία της θηλαίας άλω, μπορεί να εμφανιστεί αποχρωματισμός, και στην πλειονότητα των περιπτώσεων υπάρχει διαφορά χρώματος της θηλαίας άλω από αυτήν του φυσιολογικού μαστού.
Στα παραπάνω προβλήματα, λύση έρχεται να δώσει το μόνιμο μακιγιάζ, μια σύγχρονη μοντέρνα τέχνη και τεχνική, η οποία ταυτόχρονα είναι τόσο παλιά ίσως όσο και η ανθρώπινη ύπαρξη.
Το μόνιμο μακιγιάζ, που στην ουσία προέρχεται από τη σύγκλιση δύο τεχνών, του τατουάζ και του κλασικού μακιγιάζ, επεμβαίνει στους τραυματισμούς που δημιουργούν ουλές που φτάνουν ως το χόριο του δέρματος.
Μια φρέσκια ουλή είναι αρχικά κόκκινη, μιας και ο ουλώδης ιστός περιέχει ακόμα πολλά αιμοφόρα αγγεία. Στη συνέχεια, η ουλή αλλάζει μορφή και, συγχρόνως, αυξάνει το ποσοστό των ινών κολλαγόνου. Τότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να επέμβουμε με την τεχνική του μόνιμου μακιγιάζ, χρωματίζοντας τα σημεία των ουλών στη φυσική απόχρωση του δέρματος.
Η βασική αρχή σε ό,τι αφορά το καμουφλάζ των ουλών είναι ότι η χρωστική πρέπει να είναι πολύ διακριτική και σχεδόν αόρατη. Αυτό απαιτεί μεγάλη δεξιοτεχνία, ειδικά στην περιοχή της θηλής- θηλαίας άλω. Θα πρέπει να κινηθούμε με πιο αργούς ρυθμούς και να υπολογίσουμε τουλάχιστον τρεις συνεδρίες. Στις ουλές και στην περιοχή γύρω από τη θηλή, η πιο κατάλληλη τεχνική είναι η χρωμάτωση με σκιές- pixel (εικονοστοιχεία).
Το αποτέλεσμα αυτής της τεχνικής, με την οποία δημιουργούνται σκιές, συγκρίνεται με την οθόνη υπολογιστή, η οποία αποτελείται από πολλά έγχρωμα pixel. Η τεχνική σκίασης μας επιτρέπει να απλώνουμε το χρώμα ημιδιάφανα. Δουλεύουμε δικτυακά και χωρίς περίγραμμα κατά μήκος της άκρης της ουλής.
Οι δυνατότητες εφαρμογής του καλυπτικού μόνιμου μακιγιάζ είναι πάρα πολλές. Και αυτό γιατί όλο και περισσότεροι είναι οι άνθρωποι που επιλέγουν να βελτιώσουν ή να διορθώσουν μερικές ατέλειες με τη βοήθεια της πλαστικής χειρουργικής.